Барааны тайлбар:

Д.Маам

Гишгэх газаргүй хөл

"Романы өөр нэг шинжийг таниулсан Д.Маамын "Гишгэх газаргүй хөл" надад ер бусын хурц, зэвүүн бичлэгтэй зохиолоор дурсагддаг. Зохиолын үг хэллэг уран яруу, зүйрлэл адилтгал нэн содон, далд бэлгэдэл дам утга нь гүн гүнзгий аж. "Соёлын хувьсгал" хэмээх Маогийн улаан тероррын уршгаар Өвөр Монголчууд хэрхэн хэлмэгдэн зовж, гашуун зовлон туулж, харгис хэрцгий эрүү шүүлтийн дор тамлагдан тарчилсан гашуун хувь тавиланг зүрх зүсэм дүрслэн үзүүлсэн эмгэнэлт туульс билээ.

Харь гүрний эрхшээлд орсон Монголчуудыг үндэстнийх нь хувьд уусган алга болгох, гутаан доромжилж сүнс сүлдий нь зайлуулж "өмхий чөтгөр" болгон хувиргах гэсэн хятадуудын хорт үзэл, хорон санааг уудлан илчилсэн сэрэмжлүүлэг зохиол юм. Хүний санаанд оромгүй харгис хэрцгий, доромж аргаар тамлах "Улаан хамгаалагч" нарын дэргэд Манжуудын бодож олсон есөн эрүү бол зөөлөн боорцог гэсэн үг. "Хүйсэнд нь үрээ цацаж хөрсөнд нь ногоогоо тарих" уриатай хятадын хар тахалд хэлмэгдэн зовсон өвөр Монголчуудын гаслан зовлонгийн дуу өнөө ч цуурайтсаар байна."Тавын дугуйлан" буюу нэг хятад таван Монгол эмэгтэйг жирэмслүүлэх үүрэг хүлээж, харин Монгол эрчүүд нь хүйс тэмтрүүлж, амьд үлдэгсэд нь шорон гяндан, цэрэг цуухт цөлөгдөж, эрэмдэг зэрэмдэг болж хүний тооноос хасагдах зүүдэнд ч оромгүй аймшигт ёрын цаг зүрх шимшрүүлнэ.

"Соёлын хувьсгал" хэмээх түрэмгий бодлогыг далд эсэргүүцэх хүнлэг хятад хүмүүсийн дүр төрх ч тодхон туссан байна. Алтанширээ уулын арван найман салаа эвэртэй хангал буга, хатан согоо хоёр Монгол үндэстэн газар шороондоо эзэн болж мөнхөд оршихын гүн бэлгэдэл болон сэтгэл огшоож, бугын урамдах дуу нь сонстох шиг тайвшрал авчирна. Хар буруу үйлстнүүд үйлийн үрээ эдэлж өөрөө өөрсдийгөө хөнөөх хатуу тавилантай аж.

Хятад хүн сайн муудаа гол нь биш хан үндэстний төрийн бодлого нь хэдэн мянганы турш бусад үндэстнийг уусган авч газар нутгаа тэлэх гэсэн хомхой үзэлд тулгуурлаж байгаад оршино. "Цинь Ши хуандигаас хойш манай улс нэг зуун тавин үндэстнийг уусган авсан түүхтэй" хэмээн бардамнан хэлэх хятад хүн юуг сануулна вэ?! "-Намайг гишгэх хөлгүй болгоё! "соёлын хувьсгалынхан мөн ч их үзсэн дээ. Тэгэвч би хөлтэйгээ үлджээ. Харин хөл минь л гишгэх төрөлх газаргүй болох вий! гэж зохиолын баатрын харуусан хэлсэн үг өдгөө улам бүр үнэ цэнтэй, аюулын дохиог чимээлсэн зөнч үг болон хойч үеэ сэрэмжүүлж байна. Монголоо гэсэн хүн бүр уншиж ухаараасай, үндэс нэгтнийхээ гашуун хувь тавиланг давтах цөвүүн цаг бүү нүүрлээсэй хэмээн залбирах минь! Хөх Толбот Д.Төмөр-чир

#97